Wcześniejsze przygotowanie pacjenta do badań i prawidłowe pobranie próbek ma bardzo istotne znaczenie dla uzyskania wiarygodnego wyniku i przedstawienia prawdziwego stanu zdrowia.
Oto kilka podstawowych wskazówek jak przygotować się do badań
Przygotowanie do pobrania krwi
Na pobranie krwi do badań analitycznych należy zgłosić się:
-
- na czczo - oznacza to, że nie należy przyjmować posiłku po kolacji poprzedniego dnia do rana, tj. około 12 godzin (min. 8 godzin, max. 14 godzin),
- po przespanej nocy
- w godzinach porannych (7.00 – 9.00)
- pacjent przychodzący do laboratorium przed pobraniem krwi powinien odpocząć co najmniej 15 minut
- w miarę możliwości po odstawieniu leków i preparatów witaminowych (po konsultacji z lekarzem)
- w dniu poprzedzającym badanie należy ograniczyć wysiłek fizyczny, stosować normalną mieszaną dietę oraz nie spożywać alkoholu
- pacjent powinien być świadomy, że zabieg pobierania krwi jest nieco bolesny i może wiązać się z możliwymi następstwami wynikającymi z omdlenia oraz przerwania ciągłości naczyń (wylewy podskórne, siniaki, a przy kruchych naczyniach konieczność powtórnego pobrania)
Na pobranie krwi do badań nie powinno się zgłaszać:
-
- w okresie głodzenia lub przyjmowania obfitych posiłków
- w okresie miesiączki
- W niektórych przypadkach wykonywane są badania krwi po posiłku i po przyjętych lekach. Badania takie wykonuje się wg wskazań lekarza.
Przygotowanie do pobrania moczu
Pobieranie moczu u dorosłych:
-
- Do badania należy pobrać pierwszy mocz poranny.
- Laboratorium przyjmuje próbki moczu pobrane wyłącznie do plastikowych jednorazowych pojemników
- Przed pobraniem moczu należy dokładnie umyć ręce wodą i mydłem i wytrzeć je w czysty ręcznik
- Przed oddaniem moczu należy dokładnie umyć wodą i niewielką ilością mydła okolice ujścia cewki moczowej:
- kobiety – okolice sromu od przodu w kierunku odbytu
- mężczyźni – żołądź po odsunięciu napletka.
- Należy pamiętać o dokładnym wypłukaniu mydła
- Oddać mocz. Uwaga: pierwszą niewielką porcję należy oddać do toalety, w celu wypłukania cewki moczowej z bakterii i nabłonków.
- Kilkadziesiąt mililitrów moczu (50-100 ml , około 3/4 pojemnika) przeznaczonego na badanie ogólne należy oddać do jednorazowego pojemnika. Końcową porcję moczu należy oddać do toalety.
- Pojemnik należy podpisać imieniem i nazwiskiem wodoodpornym markerem lub na plastrze. Opis powinien znajdować się na pojemniku a nie na zakrętce.
- Próbkę moczu należy jak najszybciej dostarczyć do Laboratorium. Jeśli nie jest to możliwe, zamknięty pojemnik przechowywać w lodówce do czasu dostarczenia do Laboratorium ( maksymalnie 3 godziny )
- Nie należy pobierać moczu przy krwawieniu miesięcznym u kobiet
- Zaleca się ! :powstrzymanie się od stosunków płciowych przynajmniej 1 dzień przed badaniem
Pobieranie moczu u niemowląt lub małych dzieci:
-
- Rozebrać dziecko od pasa w dół w ciepłym pomieszczeniu (najlepiej rano po karmieniu).
- Umyć dokładnie okolicę ujścia cewki moczowej
- dziewczynki – okolice sromu od przodu w kierunku odbytu
- chłopcy – żołądź po delikatnym odsunięciu napletka.
- Przylepić woreczek do pobierania moczu zgodnie z instrukcja zawartą na opakowaniu
- Mocz zebrany do woreczka przelać w całości do jednorazowego, plastikowego pojemnika. Minimalna ilość moczu do badania ogólnego to 10 - 20 ml.
- Pojemnik należy podpisać imieniem ,nazwiskiem i datą urodzenia dziecka wodoodpornym markerem lub na plastrze. Opis powinien znajdować się na pojemniku a nie na zakrętce.
- Próbkę moczu należy jak najszybciej dostarczyć do Laboratorium. Jeśli nie jest to możliwe, zamknięty pojemnik przechowywać w lodówce do czasu dostarczenia do Laboratorium ( maksymalnie 3 godziny )
Przygotowanie do pobrania kału
Pobieranie próbki kału
-
- Laboratorium przyjmuje próbki kału pobrane wyłącznie do plastikowych jednorazowych pojemników
- Do badania należy pobierać kał z kilku miejsc, szczególnie tych zawierających krew, śluz lub ropę.
- Jeśli w kale widoczne są pasożyty należy oddzielić je od próbki kału, wypłukać wodą i przesłać w oddzielnym pojemniku zawierającym niewielką ilość 0,9% NaCl lub wody.
- Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy.
- Kał należy oddać do czystego naczynia (basen lub inny pojemnik przeznaczony do tego celu).
- Za pomocą łopatki obecnej w pojemniku transportowym pobrać próbkę kału o wielkości orzecha włoskiego
- W przypadku kału płynnego do badania należy przesłać 2 – 3 ml.
- Pojemnik należy podpisać imieniem i nazwiskiem wodoodpornym markerem lub na plastrze. Opis powinien znajdować się na pojemniku a nie na zakrętce.
- Próbkę kału należy przesłać do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie od chwili pobrania. Dopuszczalne jest przechowywanie próbki w temperaturze pokojowej do 2 godz lub 10 godzin w lodówce.
Uwaga: Kał nie jest materiałem diagnostycznym do badania w kierunku owsików (Enterobius vermicularis). Do badania w tym kierunku należy pobrać wycier z odbytu przy pomocy zestawu pobranego z punktu pobrań lub zakupionego aptece.
Przygotowanie do diagnostyki hiperlipidemii (cholesterol, trójglicerydy)
-
- W okresie poprzedzającym badanie (1-2 tygodnie) należy zachować normalną dietę i stałą masę ciała (unikać głodówki) oraz prowadzić dotychczasowy tryb życia
- Nie należy spożywać alkoholu 2-3 dni przed badaniem
- Krew należy pobierać na czczo, po 14-16 godzinach od ostatniego posiłku. Ostatni posiłek przed badaniem : sucha bułka i herbata najpóźniej o godzinie 18.00 w dniu poprzedzającym badanie
- Nie należy przyjmować leków wpływających na gospodarkę lipidową
- Pacjent 30 minut przed badaniem powinien pozostać w spoczynku, pozycja siedząca
- Ograniczyć czas utrzymywania lub unikać stazy w czasie pobrania krwi
- Badanie przeprowadzić przy braku ciężkiej choroby
UWAGI:
hiperlipidemię można rozpoznać gdy wyniki oznaczeń lipidowych są podwyższone przynajmniej w 2 badaniach wykonanych w odstępie 2-3 tygodni
Pomiary upoważniające do rozpoznania hipercholesterolemii powinny być wykonane nie wcześniej niż:
-
- 3 tygodnie po przebyciu łagodnych chorób,
- 6 tygodni po przebyciu: ostrych chorób, zawału serca, zabiegów chirurgicznych
Przygotowanie do krzywej cukrowej
Postępywanie przed wykonaniem doustnego testu tolerancji glukozy zgodnie z zaleceniami WHO
-
- Badanie wykonuje się wyłącznie u pacjentów posiadających skierowanie od lekarza
- Przed wykonaniem testu należy utrzymać normalną dietę bez ograniczeń
- Pacjent powinien zgłosić się na badanie z zakupioną i odmierzoną w aptece ilością glukozy. Standardowo jest to 75 g glukozy.
- Badanie rozpoczyna się na czczo po około 12 godzinnej (8 - 14 godz.) przerwie w spożywaniu posiłków.
- W celu uzyskania najbardziej wiarygodnych wyników wskazane jest powstrzymanie się od palenia papierosów przez minimum 8 h przed badaniem
- 2 godziny przed testem nie należy wykonywać ciężkiej pracy fizycznej
- Test można wykonywać co najmniej 3 dni po menstruacji, 14 dni od zakończenia ostrej choroby
- Test polega na oznaczeniu glukozy na czczo ( w godzinach 7.00 – 9.00 ) i oznaczeniu glukozy 2 godziny po doustnym podaniu roztworu glukozy
- Roztwór glukozy - sporządzony przez pracownika laboratorium powinien zostać wypity przez pacjenta w ciągu maksymalnie 5 minut. Dla dzieci zalecana dawka glukozy to 1,75g/ kg.m.c. do 75 g
- W czasie trwania testu pacjent nie powinien opuszczać poczekalni lub budynku przychodni